نوشته شده توسط حقوق دان

حجت الاسلام دکتر رسول مظاهری

در ماده ۱ ق.آ.د.م که درمورد تعریف آئین دادرسی مدنی این چنین مقرر می دارد:《آيين ‌دادرسی مدنی، مجموعه اصول و مقرراتی است كه در مقام رسيدگی به امور حسبی و كليه دعاوی مدنی و بازرگانی در دادگاه های عمومی، انقلاب، تجديدنظر، ديوان ‌عالی كشور و ساير مراجعی كه به‌ موجب قانون موظف به رعايت آن می باشند به كار می رود.‌》
 ✅ #شرایط‌اقامه‌دعوا 

شرایط اقامه دعوا به ۴ دسته تقسیم می گردد:

۱. منجز بودن دعوا

۲. ذینفع بودن خواهان

۳. سمت

۴. اهلیت 
✳️ #قائم‌مقام 

قائم مقام نه یکی از دو طرف عقد است نه نماینده آنان، بلکه کسی است که به طور مستقیم یا به وسیله نماینده خود در تراضی شرکت نداشته ولی در نتیجه انتقال تمام یا بخشی از دارایی یکی از دو طرف را به او ،جانشین طرف قرار داد وعهده دار وبهره مند از اجرای آن شده است.
✳️ #اهلیت‌

اهلیت برای اقامه دعوا در سه بازه زمانی بررسی می شود:

 ۱. قبل از بلوغ که در این مورد به هیچ‌وجه شخص نمی تواند اقامه دعوا‌کند.
 ۲. بعد از سن رشد که میتواند هم‌در دعاوی مالی وهم‌در دعاوی غیر مالی اقامه دعوا نمایند.
 ۳. بعد از بلوغ وقبل از رسیدن به سن رشد که در این مورد دو دعوا وجود دارد :

?۱. دعاوی مالی که شخصاً نمیتواند اقامه دعوا نماید مگر اینکه رشدشان ثابت شود.

?۲. دعاوی غیر مالی که شخصاً میتواند اقامه دعوا نماید.
?#اهلیت‌

اهلیت برای اقامه دعوا در سه بازه زمانی بررسی می شود:

? ۱. قبل از بلوغ که در این مورد به هیچ‌وجه شخص نمی تواند اقامه دعوا‌کند.
? ۲. بعد از سن رشد که میتواند هم‌در دعاوی مالی وهم‌در دعاوی غیر مالی اقامه دعوا نمایند.
? ۳. بعد از بلوغ وقبل از رسیدن به سن رشد که در این مورد دو دعوا وجود دارد :

۱. دعاوی مالی که شخصاً نمیتواند اقامه دعوا نماید مگر اینکه رشدشان ثابت شود.

۲. دعاوی غیر مالی که شخصاً میتواند اقامه دعوا نماید.
? #انواع‌دعاوی

با توجه به ویژگی دعاوی میتوان آن ها را به شرح زیر تقسیم کرد:
۱. دعوای عینی 

. دعوای شخصی 

. دعوای مختلط

۲. دعوای منقول 

. دعوای غیر منقول 

۳. دعوای مالی

. دعوای غیر مالی 
? #دعوای‌عینی 

در صورتی که ماهیت حق مورد اجرا از حقوقی باشد که برای اشخاص نسبت به اعیان اموال حاصل می شود این دعوا را #دعوای‌عینی می نامند. این حقوق عبارت است از :

۱. حق مالکیت (اعم از عین ومنفعت)

۲. حق انتفاع 

۳. حق ارتفاق نسبت به ملک‌غیر

۴. حق تحجیر

۵. حق شفعه 

۶. حق وثیقه
?دو مورد از مواردی که ق امور حسبی نیازبه رجوع به ق آ د مدنی دارد

?1 ق امورحسبی 1319 سکوت اختیارکند وتعیین تکلیف نکرده باشد
?2 ق امور حسبی خودش موضوع را ارجاع دهد به ق آ د مدنی.

✍?قلمرو ق آ د مدنی از حیث مراجع #رسیدگی.
دادگاه های عمومی،انقلاب (باتوجه به اصل 49 ق اساسی)تجدیدنظر،فرجام
☑️قسمت اخر ماده یک توجه کنید منظور از #سایرمراجعی که به موجب ق موظف به رعایت ان هستند 3مورد است
?1.م 8 ق حمایت خانواده:رسیدگی در دادگاه خانواده باتقدیم دادخواست و بدون رعایت تشریفات آ د مدنی است??عام

اماماده 9 این قانون :تشریفات و نحوه ابلاغ در این دادگاه تابع ق آ د مدنی است.
?2 دیوان عدالت اداری:مصوب 92 رد دادرس،ابلاغ،سایرمواردسکوت ق در دیوان باید به آ د مدنی رجوع کرد.
?3 ق شوراها مصوب 94 م 18 و 19

مقررات و قواعد مربوط به صلاحیت،حق دفاع وحضور در دادرسی رسیدگی به دلایل و …..
?هر ذینفعی ،ذیحق نیست اما

?هر ذیحقی،ذینفع است.
?قائم مقام

1 وراث

2 وصی

3 منتقل الیه

4 مدیرتصفیه.
نمایندگی

قانونی

قضایی

قراردادی
✏️دعاوی خصوصی قابل ارجاع به داوری اند ولی دعاوی عمومی قابل ارجاع به داوری نیستند.
?ماده 3 ق ا د مدنی:رسیدگی قضات دادگاه ها تحت هرشرایطی به پرونده ها وصدور حکم رامیگوید اما دو استثنا قائل شده است

1 تبصره ماده 3

2 جهات رد دادرس م 91
? قاضی مستنکف از عدم رعایت ماده 3 

ماده 597 ق مجازات مصوب 72 برای بار اول 6ماه تا 1سال حبس +جبران خسارات

درصورت تکرار به انفصال دائم +جبران خسارات.

?منظور از بند اخر ماده 6در دادگاه قابل ترتیب اثر نیست{ قراررد دعوا}است.
?استثنأئأت قاعده فراغ دادرس :

اعتراض ثالث

واخواهی

اعاده دادرسی

تصحیح رأی

تفسیر رأی
?اگر موضوعی در دیوان عالی مطرح شود دوحالت دارد:

1 دیوان به ق لاحق توجه نکند ومطالبقت موضوع با قوانین حاکم در #زمان رسیدگی مدنظراست.

2 چنان چه دیوان رأی را نقض کند دادگاه هم عرض #مرجوع علیه مکلف به اجرای مقررات جدیداست