اعجاز نجومي قرآن

حجت‌الاسلام دکتر سيد عيسي مسترحمه*

عضو هيئت‌ علمي جامعة المصطفي9 العالميه

چکيده

يکي از ابعاد اعجاز قرآن، اعجاز علمي است؛ برخي از مسائل علمي تا زمان نزول قرآن و حتي قرن‌ها بعد از آن، براي مردم ناشناخته بود و قرآن آن را با ظرافت خاصي بيان کرد. از جمله اين مسائل، گزاره‌هايي نجومي است؛ مانند: آغاز آفرينش، اجرام آسماني و پايان جهان كه در قرآن به آن‌ها اشاره شده است. مفسران و نويسندگان در بسياري از اين موارد، ادعاي اعجاز کرده‌اند؛ در حالي که شرايط و ضوابط معتبر در اعجاز در آن‌ها وجود ندارد. در اين مقاله پس از بيان معيارهاي اعجاز علمي، موارد ادعاي اعجاز نجومي مطرح و بررسي شده است.

با بررسي موارد ادعايي اعجاز نجومي مي‌توان به اين نتيجه رسيد که اعجاز علمي در سه مورد (جاذبه عمومي، سختي تنفس و کمبود اکسيژن در آسمان و حرکت‌هاي خورشيد) هست و در برخي موارد اگر معيارهاي اعجاز علمي فراهم آيد، مي‌توان آن‌ها را به عنوان مواردي از اعجاز مطرح کرد، مانند: گرچه امروزه مي‌توان اين موارد را از شگفتي‌هاي علمي قرآن شمرد، مانند، وجود موجودات زنده در خارج از زمين (شوري/29؛ نحل/49؛ انبيا/4)، گسترش آسمان (ذاريات/ 47) و نقش کوه‌ها در حفظ زمين (نبأ/ 7).

واژه‌هاي‌ اصلي: قرآن، اعجاز علمي، اعجاز نجومي، تفسير، کيهان‌شناسي، آسمان، زمين.

مقدمه

قرآن‌کريم معجزه جاويدان پيامبر گرامي اسلام است که براي تربيت و هدايت انسان‌ها از طرف خداوند متعال نازل شده است. اين کتاب عزيز از جهات متعددي اعجاز گونه است و فصاحت و بلاغت، قوانين متعالي، برهان‌هاي محکم، نبود اختلاف و برخورداري از نظم، موسيقي و آهنگ آن داراي اعجاز است.

يکي ديگر از ابعاد اعجاز قرآن، نکات علمي آن است؛ موضوع‌ها و مسائل علمي که تا آن زمان ناشناخته بود و حتي در برخي موارد تا قرن‌ها بعد هم ناشناخته ماند. رهاورد اعجاز علمي، علاوه بر اثبات صدق نبوت پيامبر اعظم اسلام9، اثبات تعارض نداشتن علم و دين و خودباوري مسلمانان است و موجب کنجکاوي و تفکر انسان‌ها در طبيعت مي‌گردد. در اين مقاله معيارهاي اعجاز علمي بيان و آياتي که درباره آن ادعاي اعجاز نجومي شده است، ذكر و بررسي مي‌شود.

پيشينه

اعجاز علمي در قرن اخير و در پي گسترش تفسير علمي مطرح شد و اعجاز نجومي از زير شاخه‌هاي آن است و برخي از دانشمندان و مفسران در کتاب‌هاي تفسيري يا تک‌نگاري‌ها به آن توجه و مواردي را به عنوان إعجاز نجومي قرآن مطرح كرده‌اند. در زير به مواردي از آن‌ها اشاره مي‌شود.

1ـ ابوالعينين، حسن، من الاعجاز العلمي في القرآن الکريم.

2ـ احمدي، محمود، معجزات قرآن در عصر فضا و کامپيوتر.

3ـ پاک‌نژاد، سيد رضا، اولين دانشگاه و آخرين پيامبر.

4ـ جبالية، احمد، القرآن وعلم الفلک.

5 ـ حجازي، سيد عبد الرضا، رسالت قرآن در عصر فضا.

6 ـ حلمي الغوري، ابراهيم، العلوم الفلکية في القرآن الکريم.

7ـ حنفي، احمد، التفسير العلمي للآيات الکونية في القرآن.

8 ـ خوئي، سيد ابوالقاسم، ترجمه جعفر سبحاني، اعجاز قرآن.

9ـ رضايي اصفهاني، محمد علي، پژوهشي در اعجاز علمي قرآن.

10ـ زماني، مصطفي، پيشگويي‌هاي علمي قرآن.

11ـ زغلول راغب محمد نجار، السماء في القرآن الکريم.

12ـ الزنداني، عبدالمجيد، آيات الله في الافاق.

13ـ سادات، محمد علي، زنده جاويد و اعجاز جاويدان.

14ـ سعدي، داوود سلمان، اسرا الکون في القرآن.

15ـ سيد ارناووط، محمد، الاعجاز العلمي في القرآن الکريم.

16ـ سيد جميلي، الاعجاز الکوني في القرآن.

17ـ الشريف، عدنان، من علم الفلک القرآني.

18ـ شهرستاني، سيد هبة الدين، ترجمه سيدهادي شهرستاني، اسلام و هيئت.

19ـ صادقي، محمد، زمين و آسمان و ستارگان از نظر قرآن.

20ـ طنطاوي جوهري، الجواهر في تفسير القرآن.

21ـ لبيب بيضون، الاعجاز العلمي في القرآن.

22ـ مارديني، عبد الرحيم، موسوعة الاعجاز العلمي في القرآن الکريم.

23ـ ماهر احمد الصوفي، اعجاز القرآن من آيات الله في السماء.

24ـ محمد راتب النابلسي، موسوعة الاعجاز العلمي في القرآن والسنة.

25ـ محمد سامي، محمد علي، الاعجاز العلمي في القرآن الکريم.

26ـ محمود ابن عبد الرؤوف القاسم، في مسيرة الاعجاز العلمي في القرآن.

27ـ مخلص، عبدالرؤوف، جلوه هايي جديد از اعجاز علمي قرآن کريم.

28ـ مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه.

29ـ منصور حسب النبي، الکون والاعجاز العلمي للقرآن الکريم.

30ـ نجفي، گودرز، مطالب شگفت‌انگيز قرآن.

31ـ نوفل، عبد‌الرزاق، القرآن و العلم الحديث.

32ـ نيازمند شيرازي، يدالله، اعجاز قرآن از نظر علوم امروزي.

33ـ هميمي، زکريا، الاعجاز العلمي في القرآن الکريم.

34ـ يوسف الحاج احمد، موسوعة الاعجاز العلمي في القرآن والسنة المطهرة.

35ـ يحيي شامي، علم الفلک، نشر دارالفکر العربي.